آشنایی با شبکه‌های توزیع (قسمت چهارم)
آشنایی با شبکه‌های توزیع (قسمت چهارم)
در این قسمت به توضیح پیرامون توسعه شبکه‌های توزیع، خطوط فشار متوسط (ولتاژ اولیه)، خطوط فشار ضعیف (ولتاژ ثانویه)، پست‌ها (ایستگاه‌های) توزیع می‌پردازیم.
توسعه شبکه‌های توزیع
توجه شرکت‌های برق منطقه‌ای، با توجه به پاسخ‌گویی به تقاضاها و برآوردن نیازهای روزافزون مشترکان برق، توسعه شبکه‌های توزیع نیرو را به‌صورت یک فعالیت مستمردرصنعت برق درآورده است.
این فعالیت همه‌ساله به‌طور مستمر ادامه دارد.
خصوصیت گستردگی و فراوانی شبکه‌های توزیع نیرو و تأثیرپذیری بیشتر آن‌ها از عوامل بیرونی، در مقایسه با شبکه‌های انتقال نیرو، توجه ویژه برای حفظ و ارتقای استانداردهای کیفی در شبکه‌های توزیع را هرروز ملموس تر می‌سازد که پرداختن به آن، کاری بزرگ و زمان‌براست. البته چون بیشتر نتایج آن به‌صورت کیفی ظاهرمی شود، آمارهای کمی متداول به خوبی از عهده بیان اهمیت آن در همه ابعاد برنمی‌آیند.
خطوط فشار متوسط (ولتاژ اولیه)
شرکت‌های برق، همزمان با ادامه برق‌رسانی به مشترکان جدید و قدیم، کار احداث، تقویت و توسعه خطوط فشار متوسط را نیز ادامه می‌دهند که میزان آن درکل کشور تا سال ۱۳۸۳ به ۲۷۸۲۵۳ کیلومتر مدار رسیده است. روند تغییرات طول خطوط فشار متوسط در جدول ۲ برای سال ۱۳۵۷ و سال‌های ۱۳۷۳ به بعد درج‌شده است. همچنین آمار تفکیکی خطوط فشار متوسط برحسب شرکت‌های برق منطقه‌ای را می‌توان از جدول ۲ استخراج کرد.
جدول (۲) - طول خطوط فشار متوسط در سال‌های گذشته
در ترکیب خطوط زمینی و هوایی، خطوط هوایی همیشه غالب بوده‌اند. این گرایش به‌خصوص در بیست سال اخیر، به دلیل توسعه شبکه به روستاها و نواحی برون‌شهری، بیشتر شده است.
خطوط فشار ضعیف (ولتاژ ثانویه)
طول شبکه فشار ضعیف کشور، تا سال ۱۳۸۳ به ۲۳۱۰۴۲ کیلومتر رسید که از این میزان،۲۰۵۵۱۰ کیلومتر آن از نوع هوایی و ۲۵۵۳۲ کیلومتر از نوع کابل‌های زیرزمینی بود. افزایش طول خطوط فشار ضعیف در طی هرسال، به‌طور متوسط به مقدار ۸ هزار کیلومتر می‌باشد که نسبت به سال پیش از آن، معادل ۴ درصد نشان می‌دهد.
در جدول ۳خلاصه‌ای از مجموع طول خطوط فشار ضعیف، همراه با روند گسترش آن‌ها از سال ۱۳۵۷ به بعد آمده است. شبکه خطوط فشار ضعیف نیز، مانند فشار متوسط بیشتر به‌صورت هوایی برقرار است. البته توزیع نسبی این دو نوع خط در مناطق مختلف، تفاوت‌های آشکاری دارد، به‌عنوان‌مثال درحالی‌که در استان‌های خوزستان و سیستان و بلوچستان، سهم نسبی خطوط زیرزمینی ناچیز و در حدود صفر است، این سهم در حوزه برق منطقه‌ای تهران به حدود ۲۹ درصد می‌رسد که البته سهم نسبی شهر تهران و به‌ویژه نواحی مرکزی آن از رقم میانگین یادشده بسیار فراتر می‌رود. آمارهای تفکیکی خطوط فشار ضعیف برحسبشرکت‌های برق منطقه‌ای را می‌توان در جدول ۳ یافت.
جدول (۳): طول خطوط فشار ضعیف در سال‌های گذشته
پست‌ها (ایستگاه‌های) توزیع
آخرین مرحله تغییر سطح ولتاژ و عمل آوری انرژی برق به ولتاژ قابل استفاده برای مصرف‌کنندگان، در پست‌ها (ایستگاه‌های) توزیع انجام می‌گیرد و پس‌ازآن، برق آماده تحویل به مشترکان عادی می‌شود. این ایستگاه‌ها در شبکه برق کشور به دو صورت زمینی (نصب‌شده در ساختمان) و هوایی (نصب‌شده در هوای آزاد و روی پایه‌های برق) رایج‌اند. پست‌های زمینی به محدوده داخلی شهرها و بعضی از مشترکان مصارف سنگین اختصاص دارند و ویژگی آن‌ها، نسبت به ایستگاه‌های هوایی، ظرفیت نامی بالاتر و قابلیت مانور روی شبکه از طریق تجهیزات موجود در آن‌ها است. در بیرون از محدوده‌های شهری نوع رایج، پست‌های هوایی است (مگر به دلیل شرایط استثنایی). همراه با افزایش مصرف برق و با پیوستن شمار تازه‌ای از تعداد ۹۰ درصد مشترکان شهری، برون‌شهری، صنعتی، کشاورزی و روستایی به شبکه برق کشور، همه‌ساله تعداد ایستگاه‌های توزیع نیز افزایش می‌یابند.
به‌طوری‌که در سال ۱۳۷۷ به ۲۰۵۶۸۷ دستگاه رسید که نسبت به رقم مشابه سال پیش از آن، یعنی ۱۹۶۲۳۸ دستگاه، به میزان ۹۴۴۹ دستگاه افزایش نشان می‌دهد و این حاکی از ۸/۴ درصد رشد سالانه است. با توجه به گسترش و فراوانی تجهیزات توزیع نیرو در کشور و بازنگری مکرر، آماری در حوزه‌های زیرپوشش برخی از شرکت‌های برق منطقه‌ای در جدول ۴ مربوط به‌پایان سال ۱۳۷۷ آورده شده است. تعداد کل پست‌های توزیع بیش از ۲۹۱ می‌باشد. از میزان تعداد کل پست‌های توزیع نصب‌شده ایران، بیش از ۹۲ درصد به‌صورت پست‌های توزیع هوایی می‌باشد که این میزان، بیش از ۷۱ درصد ظرفیت نصب‌شده ترانس‌های بخش توزیع را به خود اختصاص داده است.
جدول (۴): آمار پست‌های توزیع در سال ۱۳۸۲
شبکه‌های توزیع برق که در مقیاس‌های بسیار وسیع در تمامی نقاط کشور برای عرضه انرژی برق به مشترکان گسترده شده‌اند، زیر تأثیر عواملی فراوان، از مشخصات فنی و کیفی تجهیزات گرفته تا شرایط جوی و اقلیمی و مسائل فرهنگی و اجتماعی قرار می‌گیرند. برای حفظ و یکپارچگی شبکه‌های توزیع باهدف تداوم عرضه بار و انرژی به‌صورت مطمئن و باکیفیت قابل‌قبول، یکایک عوامل یادشده باید موردتوجه مستمر باشند. بر این پایه، از سال‌های گذشته دور به‌ویژه از زمان تشکیل شرکت‌های توزیع نیرو، برنامه‌ها و طرح‌های متعددی در دستور کار مسئولان بخش توزیع نیرو قرار داشته است که در اینجا به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:
افزایش قابلیت اطمینان شبکه
بهبود بخشیدن به امور بهره‌برداری و حرکت به‌سوی بهره‌برداری اقتصادی از شبکه
کاهش تلفات توان و انرژی
کاهش میزان انرژی‌های توزیع نشده و زمان خاموشی مشترکان
تهیه بسته‌های نرم‌افزاری برای رایانه‌ای کردن محاسبات مهندسی توزیع برق
رایانه‌ای کردن نظام خدمات مشترکان
تهیه دستورالعمل‌ها و گردش کاری همگن
الزام شرکت‌های توزیع نیرو به رعایت استانداردها و اصول فنی
توجه شدید به رعایت اصول ایمنی و افزایش ضریب اطمینان در حفظ جان افراد
آموزش کارکنان و ارتقا سطح علمی و تخصصی آنان
توجه به عوامل مؤثر در نگهداری کارکنان باتجربه موجود و کوشش برای جذب نیروهای متخصص جدید
پایان قسمت چهارم
منبع: saa.ir
